Wybrzeże Solway po Wzgórza Galloway

Wybrzeże Solway po Wzgórza Galloway

Półwyspy, cyple i zatoki tworzą urozmaiconą linię wybrzeża Solway, położonego nad płytkimi wodami estuarium Solway Firth, które wciska się między Szkocję i Anglię. Płaskie i bezludne brzegi pokrywają błota i mokradła, powstałe w następstwie przypływów. Jednak nawet w tych stronach spotkać można skaliste zatoki otoczone przez zalesione wzgórza; szczególnie piękny krajobraz mają okolice Rockcliffe, ok. 32 km na zachód od Dumfries. Kirkcudbriglit i Gatehouse of Fleet były niegdyś tętniącymi życiem portami, do których zawijały białe żaglowce. Budowa linii kolejowej za panowania królowej Wiktorii położyła kres ich gospodarczemu rozkwitowi. Śliczne kamienice i domki robotnicze powstałe w XVIII i na początku XIX w. przyciągają nieco turystów do obu tych miasteczek. Cel wycieczek stanowi także opactwo Sweetheart, którego wspaniałe gotyckie ruiny znajdują się w pobliżu Dumfries, jak również zamek Threave, posępna warownia wzniesiona na wyspie niedaleko Castle Douglas.

W niedużej odległości od wybrzeża wznoszą się Wzgórza Galloway. Zalesione pagórki i trawiaste zbocza, opadające ku jeziorom i wartkim potokom, tworzą typowy krajobraz Wyżyny Południowoszkockiej. Najlepiej poznawać go, wędrując szlakami wytyczonymi na terenie Parku Leśnego Galloway.

Opactwo Sweetheart

W NEW ABBEY, niewielkiej wiosce leżącej 13 km na południe od Dumfries, znajdują się ruiny opactwa Sweetheart (Sweetheart Abbey; IV-IX pn.-sb. 9.30-18.00, nd. 14.00-18.00; X-III pn.-śr. 9.30-16.00, czw. 9.30-12.30, sb. 9.30-16.00, nd. 14.00-16.00; 1,50 £). Klasztor został założony przez cystersów w 1273 r., natomiast nazwę – „Najdroższe serce” – zawdzięcza swej fundatorce, Devourguilli de Balliol, która nosiła przy sobie zabalsamowane serce męża przez ostatnich 16 lat życia. Wśród ruin z czerwonego piaskowca dominują pozostałości kościoła, którego masywna bryła odbiega od surowej prostoty, typowej dla wcześniejszych siedzib cystersów. Wzrok przyciągają wspaniałe, strzeliste okna w nawie głównej i potężna wieża pośrodku. Bogactwo stylu odzwierciedla zamożność mnichów, którzy mieli nadzwyczajną umiejętność zamieniania nieużytków i bagien wybrzeża Solway w żyzne tereny rolnicze. Po wizycie w opactwie można wpaść do pobliskiego baru Abbey Cottage na filiżankę kawy i kawałek domowego ciasta. W wiosce można przenocować w Criffel Inn, 2 The Square (tel.01387/850244).

Wybrzeże Colvend: Rockcliffe

Droga A710 na południe od opactwa zmierza pośród malowniczo pofalowanych pól uprawnych w kierunku wybrzeża Colvend, które rozciąga się na przestrzeni 10 km pomiędzy Sandyhills i Dalbeattie i jest popularnym miejscem wakacyjnego wypoczynku. Pośrodku, nad piękną zatoczką, rozłożyło się sympatyczne i niewielkie ROCKCLIFFE, będące punktem wyjściowym wielu szlaków turystycznych. Podczas odpływu możesz powędrować przez błotnistą równinę na wyspę Rough, gdzie NTS stworzył ptasi rezerwat o powierzchni 8 ha. Nie wolno tam chodzić w maju i czerwcu, gdy wysiadują jaja rybołówki zwyczajne i ostrygojady. Wzdłuż brzegu morza wiedzie półtorakilometrowy szlak o nazwie „Jubilee Path”, który zaprowadzi cię do Mote of Mark, dawnego celtyckiego fortu. Kilka kilometrów dalej leży Kippford, gdzie niegdyś naprawiano statki, a obecnie wypoczywają urlopowicze. Po drodze miniesz groblę Rough Forth, łączącą wyspę Rough z lądem. Minąwszy Kippford możesz skierować się na północ do Castle Douglas (zob. niżej) lub podążać dalej na zachód malowniczą trasą wzdłuż wybrzeża aż do Kirkcudbright. Po drodze można zboczyć w oznakowaną polną drogę, która prowadzi do romantycznych ruin Orchardton Tower (bezpł.), pochodzącego z poł. XV w. zamku warownego z basztą, o niezwykłym, okrągłym kształcie.

Choć Rockcliffe posiada rozległą bazę noclegową, w okresie letnim wskazana jest wcześniejsza rezerwacja. Tuż nad brzegiem morza stoi ładny Albany B&B (tel. 01556/ 630355) oraz kilka domków do wynajęcia: Westlin (IV-X; tel.  01556/630212), z widokami na zatokę, z miejscami dla 4 osób za 140-200 £ na tydzień, oraz śliczny domek Port Donnell, wynajmowany przez NTS (szczegóły w siedzibie w Edynburgu; tel. 131/2265922). Jedyny hotel, okazały Barons Craig( IV-X; tel. 1556/660225), mieści się we wspaniałej, wiktoriańskiej rezydencji na wzgórzu nad zatoką.

Okolice Castle Douglas

Główna atrakcja XVIII-wiecznego CASTLE DOUGLAS, 18 km na północ od Rockcliffe, jest mocno oddalona od centrum. Kto nie chce chodzić pieszo, ten może wypożyczyć rower w Ace Cycles, 11 Church St (pn.-sb. 9.00-17.00; tel.  01556/504542). Na zachodnim krańcu głównej arterii miasta, King Street, znajduje się dworzec autobusowy, natomiast biuro informacji turystycznej (IV-X codz. 9.00-17.00; o(tel.  556/502611) leży na drugim jej końcu. Stąd jest ok. 1,5 km do Ogrodów Threave (Threave Garden; codz. 9.30 do zmroku; NTS; 3,50 £), dokąd można także dojechać bezpośrednio z A75, kierując się według drogowskazów na obwodnicy po zachodniej stronie miasta. W parku o powierzchni 24 ha znajduje się wiele pięknych ogrodów kwiatowych i terenów leśnych. Całość podzielono na 12 części. Rose Garden zdobią jaskrawe, staromodne klomby, Woodland Garden – rzędy pięknych rododendronów, zaś grządki pierwiosnków i goryczek znajdziesz w Peat Garden. Wiosną zakwita tu ponad 200 odmian narcyzów. Od końca maja największą atrakcją są kolorowe klomby, przypominające wyspy pośród morza zielonej trawy. Odmienny charakter mają zgeometryzowane kwietniki Walled Garden, leżące przy szklarniach i szkółce drzew.

W Threave Garden zdobywają i wykorzystują swe umiejętności uczniowie szkoły ogrodniczej, którzy mieszkają w Threave House, wielkiej wiktoriańskiej rezydencji, należącej do ostatniego dziedzica. W ośrodku informacyjnym (IV-kon. X codz. 9.30-17.30) można dostać plan ogrodu i otaczających go posiadłości (należących również do NTS), jednak owocowe ciasta w tutejszej restauracji nie należą do najsmaczniejszych.

Po przeciwnej stronie miasta, prawie 5 km od centrum, wznoszą się ruiny średniowiecznego zamku Threave (IV-IX pn.-sb. 9.00-18.00 i nd. 14.00-18.00; 1,50 £), położonego na wysepce na rzece Dee.