Edynburg – Szkockie Muzeum Królewskie

Po południowej stronie Chambers Street, która biegnie na wschód od pomnika Bobby’ego z Greyfriars, znajduje się Szkockie Muzeum Królewskie (Royal Museum of Scotland; pn.-sb. 10.00-17.00, nd. 12.00-17.00; bezpł.), mieszczące się w eleganckim pałacu w stylu weneckim, którego wnętrze, na wzór londyńskiego Crystal Palace, uformowane jest przez żeliwną konstrukcję galerii, arkad i filarów. Szkoci założyli muzeum w odpowiedzi na powstanie kompleksu muzealnego w South Kensington w Londynie. Mieści się w nim wyjątkowo eklektyczna kolekcja, która zostanie jeszcze bardziej rozszerzona po oddaniu do użytku dodatkowych pomieszczeń w 1998 r.

Ekspozycja rzeźby rozpoczyna się już w wysokim holu wejściowym, w którym można podziwiać asyryjskie płaskorzeźby z pałacu królewskiego w Nimrud, dzieła greckie, rzymskie i nubijskie, posągi Buddy z Japonii i Birmy oraz pale totemowe z Kolumbii. Na parterze znajduje się kolekcja wypchanych zwierząt i ptaków oraz część poświęcona technice, z klasycznymi urządzeniami pochodzącymi z okresu rewolucji przemysłowej. Jest tam silnik parowy skonstruowany przez Jamesa Watta w 1786 r., Wylam Dilly z 1813 r., bliźniacza kopia Puffing Billy oraz pierwsza brytyjska maszyna latająca, Hawk Glider z 1896 r. Pochodzący z 1862 r. młyn wodny uważany jest za największy eksponat muzealny w całej Wielkiej Brytanii. Na górze znajduje się ciekawa kolekcja egipskich mumii, zbiory ceramiki od starożytnej Grecji po dzień dzisiejszy, ubiory, biżuteria, wystawy na temat historii naturalnej oraz przykłady europejskiej sztuki zdobniczej: od wczesnośredniowiecznych naczyń liturgicznych, przez emalie z Limoges i XVI-wieczną niemiecką rzeźbę w drewnie, aż do wyjątkowo pięknych francuskich sreber wykonanych w czasach panowania Ludwika XVI. Na górnym piętrze znajduje się bardzo ciekawy zbiór starych przyrządów naukowych, niewielka kolekcja broni i zbroi, a także działy poświęcone geologii, skamielinom, etnologii oraz sztuce islamu, Japonii i Chin.

Uniwersytet Edynburski

Tuż obok Muzeum Królewskiego znajduje się najstarsza zachowana część Uniwersytetu Edynburskiego, nazywana Old College bądź Old Quad; obecnie mieści się tu tylko kilka wydziałów. Teren miasteczka uniwersyteckiego obejmuje ulice i place położone na południe stąd.

Stare Kolegium zostało zaprojektowane przez Roberta Adama, lecz wzniesiono je dopiero po jego śmierci, w kształcie mocno zmodyfikowanym przez Williama Playfaira (1789-1857), jednego z największych architektów Edynburga. Playfair stworzył budynki otaczające jeden z dwóch dziedzińców zaprojektowanych przez Adama (kopuła została dodana dopiero w 1879 r.). Jego główne dzieło, Górna Biblioteka, jest obecnie wykorzystywana przy szczególnie uroczystych okazjach. W Starym Kolegium znajduje się także Galeria Sztuki Talbota Rice’a (Talbot Rice Art Gallery; wt.-sb. 10.00-17.00; bezpł.). Jej zbiory obejmują wiele wspaniałych dzieł twórców niderlandzkich i flamandzkich, m.in. Teniersa, Steena i Esaiasa van de Velde. Jest tu także kilka wyjątkowych rzeźb z brązu, takich jak Koń anatomiczny nieznanego twórcy z okresu renesansu i Kain zabijający Abla holenderskiego manierysty Adriana de Vries.